Wziernikowanie szyjki macicy
Kolposkopia to proste i bezbolesne badanie, które w połączeniu z rutynowo wykonywaną cytologią pozwala ze stuprocentową pewnością zdiagnozować raka szyjki macicy
Kolposkopia to badanie szyjki macicy. Jej celem jest wykrycie wszelkich anomali – szczególnie raka szyjki macicy jeszcze w jego fazie bezobjawowej. Obok cytologii to jedno z podstawowych badań profilaktycznych, którym powinna poddawać się regularnie każda dorosła kobieta.
W dużym powiększeniu
Wziernikowanie szyjki macicy oczywiście wykrywa także inne, mniej groźne niż nowotwór choroby, jak na przykład infekcje typu BV, drożdżakowe zapalenie pochwy (grzybica), rzęsistkowicę, zakażenie wirusem HPV. Infekcje wirusowe, bakteryjne i grzybicze prowadzą do przewlekłych stanów zapalnych dróg rodnych, a ich niebezpiecznym następstwem może być erytroplakia, czyli tzw. nadżerka. Szybkie zdiagnozowanie infekcji i podjęcie leczenia pozwala uniknąć poważnych problemów. Na wygląd i stan szyjki macicy wpływają przebyte porody, poronienia i związane z tym uszkodzenia mechaniczne szyjki macicy, antykoncepcja hormonalna, ryzykowne zachowania seksualne (np. częste zmiany partnerów wiążą się z większym ryzykiem zakażenia wirusem HPV, opryszczką narządów płciowych, rzęsistkowicą czy chlamydiozą). Częściej nieprawidłowe obrazy dotyczące nabłonka szyjki macicy obserwuje się u kobiet stosujących tampony, spermicydy, kapturki naszyjkowe lub krążki dopochwowe.
Na wygląd i stan szyjki macicy wpływają np. przebyte porody i infekcje
- Wiele kobiet boi się tego badania, tymczasem tu naprawdę nie ma się czego bać - mówi doktor Mateusz Kilar. - Do pochwy wprowadzany jest kolposkop, czyli rodzaj wziernika z kamerą, który ukazuje lekarzowi szyjkę macicy w trójwymiarze i powiększoną nawet o kilkadziesiąt razy). W takim mikroskopijnym zbliżeniu można dostrzec najmniejsze anomalie występujące na powierzchni szyjki macicy, w tym też zmiany rakowe. Do badania trzeba się przygotować, tak by jego wynik był jak najbardziej miarodajny. Kilka dni przed badaniem nie powinno się współżyć seksualnie i dokonywać irygacji pochwy, ani poddawać się badaniu ginekologicznemu, gdyż może to wpłynąć niekorzystnie na ocenę obrazu kolposkopowego. Badania nie wykonuje się w okresie krwawienia miesiączkowego.
To tylko kwadrans
Badanie ma trzy fazy. Pierwsza to obserwacja szyjki przed usunięciem wydzieliny. Druga faza to badanie organu przemytego solą fizjologiczną. Na koniec zaś szyjkę macicy przemywa się 3 proc. roztworem kwasu octowego bądź 5 proc. roztworem kwasu mlekowego. Reakcja nabłonka szyjki na wymienione substancje daje kompleksową informację na temat jej zdrowia. O bezpieczeństwie i braku inwazyjności tego zabiegu świadczy fakt, że można go wykonywać nawet w ciąży. Atutem tego badania jest też to, że na jego wyniki nie trzeba czekać. W przypadku kolposkopii wynik otrzymuje się tuż po jego zabiegu, często razem ze zdjęciami szyjki macicy.
PROFILAKTYKA RAKA SZYJKI MACICY
Szczepienie
Szczepienie przeciwko wirusowi HPV wywołującemu raka szyjki macicy. Daje uodpornienie na zakażenie wirusem HPV, czyli jest ochroną przed zachorowaniem na raka szyjki macicy. Najlepszy efekt daje szczepienie dziewczynek od 11. roku życia, ale kobiety w każdym wieku mogą się poddać takim szczepieniom. Szczepienie jest nieskuteczne, gdy u pacjentki stwierdzony zostanie rak szyjki macicy. Aby szczepienie było skuteczne, niezbędne jest trzykrotne podanie szczepionki. Szczepienie nie jest tanie, ale coraz więcej samorządów finansuje program szczepień przeciwko brodawczakowi u dziewczynek.
Badanie ginekologiczne
Badanie ginekologiczne to niezbędne badanie pozwalające na wykrycie schorzeń lub stanów, które mogą być wstępem do choroby nowotworowej, czyli są tzw. stanami przedrakowymi. Do stanów przedrakowych należą: przewlekłe nieleczone stany zapalne, nadżerki szyjki macicy, nieleczone poporodowe pęknięcia szyjki macicy, powiększające się mięśniaki macicy. Kobiety nieodczuwające żadnych dolegliwości ze strony narządu rodnego powinny zgłaszać się do okresowych badań kontrolnych 1 raz w roku. Badanie okresowe składa się z badania ginekologicznego, badania cytologicznego oraz badania ultrasonograficznego (USG) jamy brzusznej.
Cytologia
W Polsce profilaktycznie wykonuje się cytologię. Cytologia daje dokładność diagnostyczną dla raka szyjki macicy w przedziale 77-98 proc., kolposkopia – 79-97 proc. Jednak obie te metody połączone mogą dać nawet 100-procentową dokładność diagnostyczną. Oznacza to tyle, że sama kolposkopia i sama cytologia mogą dać niepewne wyniki, jeśli jednak obie metody się połączy, mogą dać 100 proc. pewności. Zwykle w przypadku nieprawidłowości w wynikach cytologii lekarz kieruje właśnie na kolposkopię.